زن صدف آفرینش
روشن است که هر گونه تمایز در هویت
انسانی زن و مرد ، از هر اندیشه ای تراویده یا دست آورد هر پژوهشی باشد ، در بینش
الهی اسلام انحراف از فطرت انسانی محسوب می شود و منفور و مطرود است ، زیرا اسلام
برای زن و مرد ، هویت انسانی یگانه قایل است و آنرا در همه ی تعلیمات خود ، مورد
تاکید قرار می دهد و برای زن ارزش والایی قایل می باشد .
خداوند در قران می فرماید : « سوره حجرات : 13 » ای مردم
! به یقین ما شما را نخست از یک زن و مرد آفریدیم ( آدم و حوا ) ، آنگاه دسته دسته و طایفه طایفه تان قرار دادیم تا
جهت شناسایی یکدیگر ، کوشش بکار ببرید . بدرستی که گرامی ترین شما نزد خدا ، با
تقواترین شما است . خدا از حال شما کاملاً آگاه است .
1) همسانی زن و مرد در اصل خلقت و آفرینش :
انسانها - اعم از زن و مرد - در اصل خلقت و آفرینش یکسان
هستند و فلسفه ی رشد و تکامل آنها ، ایجاب نموده که دسته دسته و طایفه طایفه قرار
داده شوند . از آن جا که رشد و تکامل بشر ، ارادی و اختیاری است ، به مثابه ی یک
مسابقه ی بزرگ در میدان زندگی ، رابطه ی تنگاتنگی با تمایل و تصمیم و تلاش و حرکت
افراد دارد . خدای متعال « کمال تقوا » را حدّ نهایی این مسابقه قرار داده ، می فرماید : « گرامی ترین
شما ( زن و مرد ) نزد خدا ، با تقواترین شما است .
این بدان معنی است که زن ، برای شرکت در این مسابقه ی
بزرگ و همپایی و همدوشی با مرد ، شرایط لازم را دارد ، و گرنه رخصت شرکت در آن را نمی
یافت و از آن منع می گردید .
2) همسانی زنان و مردان خدا جو :
تبلور کمال تقوا را بعنوان حد نهایی در این مسابقه ی
عظیم بشری ، می توان در قران ملاحظه کرد :
« سوره احزاب : 35 » همانا کلیه ی مردان و زنان مسلمان و
مردان و زنان با ایمان و مردان و زنان اهل اطاعت و عبادت و مردان و زنان راستگو و
مردان و زنان صابر و مردان و زنان خدا ترس خاشع و مردان و زنان خیرخواه مسکین نواز
و مردان و زنان روزه دار و مردان و زنانی که خود را از تمایلات حرام حفظ می نمایند
، و مردان و زنانی که بسیار یاد خدا می کنند ، خدا برای همه ی آنها پاداش و مغفرت
بزرگ مهیّا ساخته است .
این آیه ، ده ماده ی ارزشی بسیار مهم دارد ، که عبارتند
از :
(1) اسلام
.
(2) ایمان
.
(3) طاعت و عبادت .
(4) قنوت ( التزام به طاعت خدا ) .
(5) صبر و بردباری .
(6) خشوع و استعانت .
(7) تصدّق ( دست دهنده داشتن ) .
(8) روزه .
(9) عفت و پاکدامنی .
(10) ذکر و یاد خدا .
قران در این آیه ، این موارد را ملاک و معیار کمال تقوا
دانسته ، با صراحت اعلام می کند که زن نیز در میدان مسابقه ی زندگی ، به منظور
رسیدن به کمال لایق انسانی که همان کمال تقوا است ، می تواند پا به پای مرد به همه
ی این مراتب و مدارج صعود نماید و به مقام قرب خدای متعال نایل گردد .
3) همسانی زن و مرد در رسیدن به سعادت :
« سوره نحل : 97 » هر کس از مرد و زن که ایمان داشته
باشد و عمل صالح انجام دهد ، به او حیات پاکیزه می بخشیم و پاداش آنها را به
بهترین اعمالی که انجام داده اند ، خواهیم داد .
در این آیه می فرماید که پاداش و ثواب را در برابر عمل
صالح می دهند و در حقیقت ملاک و برتری ، زن و مرد بودن نیست ، بلکه هر انسان مؤمنی
عمل صالح انجام دهد ، خداوند بزرگ به او پاداش می دهد و فرقی بین زن و مرد نیست .
نکته ی قابل توجه اینکه قران کریم بارها به این مطلب
اشاره فرموده که تنها عمل صالح کافی نیست ، بلکه در کنار عمل صالح ، باید ایمان
بخداوند سبحان و انبیا و رسول خدا و ائمه ی معصومین ( صلوات الله علیهم اجمعین )
باشد .
4) همسانی زن و مرد در ایجاد آرامش :
« سوره روم :
21 » و از نشانه های خداوند ، این است که همسرانی از جنس
خود شما برای شما آفرید تا در کنار آنها آرامش یابید و در میانتان مودّت و رحمت
قرار داد . در این نشانه هایی است برای گروهی که تفکّر می کنند .
در این آیه ی مبارک ، اولاً ، خداوند خلقت زن را از آیات
و نشانه های خود قرار داده است ؛
ثانیاً ، زن باعث رأفت و محبت و رحمت معرفی شده است ؛
ثالثاً ، زن سبب سکون و آرامش است ؛
رابعاً ، بقول علامه طباطبائی ره زن و مرد به گونه ای
هستند که با پیوستن به یکدیگر کامل می گردند و آمیزش آن دو با هم ، سبب تکثیر و
بقای نسل می شود و هر یک بدون دیگری موجودی ناقص است .
خامساً ، خداوند در پایان آیه می فرماید : این مطلب برای
کسانی بیان شد که تفکّر می کنند . اگر کسی عاقل و انسان متعالی باشد ، متوجه می
شود که زن و مرد مکمل یکدیگرند ، و این زن است که کانون خانواده را گرم و با نشاط
نگه می دارد و باعث رشد و کمال انسان می شود .
سادساً ، آن چه باعث پیوند زن و مرد است ، مودّت و رحمتی
است که خدا بین آن دو قرار داده است ، نه اینکه پیوند فقط بخاطر غریزه ی جنسی باشد .
در واقع ، پیوندی که بین زوجین هست ، دو جهت دارد : یک
جهت آن ، الهی و عاطفی است و جهت دیگرش حیوانی است ، که بُعد عاطفی اش باعث کمال و
دوام زندگی می باشد .
5) همسانی زن و مرد از نظر وحی و ارتباط با خدا :
« سوره قصص : 7 » ما به مادر موسی الهام کردیم که او را
شیر ده ، و هنگامی که بر او ترسیدی ، وی را در دریای نیل بیفکن و مترس و غمگین
مباش که ما او را بتو باز می گردانیم و او را از رسولان قرار می دهیم .
در این آیه ، خداوند بمادر موسی - یوکابه - الهام می کند
و اینکه خداوند سبحان او را مورد خطاب قرار داده است ، مقام شامخی برای زن می باشد
.
6) همسانی زن و مرد از نظر مقرب درگاه الهی بودن :
« سوره آل عمران : 45 ) بیاد بیاورید هنگامی را که
فرشتگان گفتند : ای مریم ! خداوند تو را به کلمه ای با عظمت از طرف خودش بشارت
می دهد که نامش « مسیح عیسی بن مریم » است ؛ در حالی که در این جهان و جهان دیگر
صاحب شخصیت خواهد بود و از مقربان است
.
زن می تواند آن قدر به کمال برسد که خداوند بزرگ ، در
کتاب آسمانی او را مورد خطاب قرار دهد و فرشتگان الهی و جبرئیل - فرشته وحی - به
حضور او مشرّف شوند و با او صحبت کنند و این مقامی بزرگ است .
7) همسانی زن و مرد از نظر ایمان و مبارزه با ظالمان :
« سوره تحریم
: 11 » خداوند برای مؤمنان ، زن فرعون را مَثَل آورد ،
هنگامی که گفت : خدایا ! خانه ای در بهشت نزد خودت برای من بنا کن و مرا از فرعون
و کردارش نجات بده و همچنین از قوم ستمکار مرا رهایی ده .
الف )
خداوند در این آیه ی مبارک می خواهد اسوه و الگو بودن زن
را برای زنان و مردان مؤمن نشان دهد . آسیه ، آن زن مؤمنه ی قهرمان و شجاع که قلبش
از عشق و محبت به ساحت مقدّس خداوند سبحان لبریز شده بود ، با همین عشق سوزان شهید
شد و در جوار حق تعالی قرار گرفت .
ب ) آسیه بتمام زنان مؤمنه و عفیفه آموخت که رضای حق تعالی از زندگی
کردن در کاخ پادشاهان - با آن همه تجملات و وسایل رفاه و زر و زیور - برتر است و زن
نباید فریب این ظواهر دنیا را بخورد ، چون دنیا و آنچه در آن است ، فانی است و
خداوند سبحان است که باقی می ماند
.
ج ) او آموخت که زن باید آزاده بوده و از ظلم و ظالم تنفّر داشته
باشد ؛ اگر چه آن ظالم شوهرش باشد و رضای حق تعالی بر هر کسی مقدّم است .
8) همسانی زن و مرد از نظر اعطای فضل :
« سوره کوثر : 31 » ای رسول ! ما بتو عطای بسیار ( مانند
مقام نبوّت ، شفاعت ، کوثر ، فاطمه س ) بخشیدیم ، پس تو هم به شکرانه ی این نعمت
ها ، نماز بخوان و قربانی کن ، بدرستی که دشمنت مقطوع النسل است و نسل تو تا قیامت
باقی است .
در مورد فاطمه س رسول مکرّم اسلام ص می فرمایند :
« اِنَّ اللهَ تَعالی یَغضِبُ لِغَضِبِ فاطِمَهَ وَ
یَرضی لِرِضاها » (الحکم الزهره ص 94 ) یعنی ، خداوند با غضب فاطمه س عصبانی می
شود و با رضایت او راضی می گردد
.
همچنین آن حضرت فرمودند :
« اَوَّلُ شَخص تَدخُلُ الجَنَّهِ فاطِمَه » اولین شخصی که
داخل بهشت می شود ، فاطمه س است
.
رسول خدا ص فرمودند : فاطمه س سرور تمام زنان جهان ، از
اول تا آخر است و زمانی که حضرت فاطمه ع در محراب عبادت قرار می گرفت ، هفتاد هزار
فرشته ی مقرّب الهی بر او سلام می فرستادند و او را ندا می کردند و به او می گفتند
: ای فاطمه ! خداوند تو را بر گزید و از همه ی صفات زشت ، منزه ساخت و در تمام
زنان عالم تو را که از همه ی آنان شایسته تر بودی بر گزید .
9) همسانی زن و مرد در انجام امور سیاسی و عبادی :
« سوره توبه : 71 » و مردان و زنان مؤمن پشتیبان
یکدیگرند ؛ بکار نیک فرمان می دهند و از کار ناشایست باز می دارند و نماز را اقامه
می کنند و زکات می دهند و از خدا و پیامبرش فرمانبرداری می کنند . بی تردید خدا
اینان را رحمت خواهد کرد .
10) همسانی زن و مرد در برخورداری از وعده ی الهی :
« سوره توبه : 72 » خدا به مردان مؤمن و زنان مؤمن بهشت
هائی را وعده داده که جوی ها در آن جاری است و اینان همواره در آن جا هستند ، و
نیز به آنان سکونتگاه هایی پیراسته در بهشت آرام را وعده داده است .
11) همسانی زن و مرد در شیوه ی حل اختلاف خانوادگی :
« سوره نساء : 35 » و اگر از اختلافات و جدایی بین زن و
شوهر بیم داشته باشید ، داوری از خانواده شوهر و داوری از خانواده ی زن انتخاب
کنید ( تا به کار آنان رسیدگی نمایند
) .
اگر این دو داور قصد اصلاح ( و نیّت خیر ) داشته باشند ،
خدا میانشان سازگاری پدید می آورد . همانا خدا دانا و آگاه است .
12) همسانی زن و مرد در بهره وری از حقوق عادلانه :
« سوره بقره : 228 » و برای زنان به تناسب تکالیفی که بر
عهده ی آنهاست ، حقوق عادلانه ای نیز هست .
13) همسانی زن و مرد در پاداش الهی :
« سوره آل عمران : 195 » ( من که پروردگارم ) پاداش کار
هیچ یک از شما ( مؤمنان ) را خواه مرد باشد یا زن ، از میان نمی برم .
14) همسانی زن و مرد در بندگی و اطاعت خدا :
« سوره احزاب : 36 » هیچ مرد مؤمن و زن مؤمنی را نرسد که
چون خدا و پیامبرش در کاری حکمی کردند ، برای آنها در کارشان اختیاری باشد . هر که
از خدا و پیامبرش نافرمانی کند ، بی شک در گمراهی آشکاری است .
15) همسانی زن و مرد در بهره وری از حقوق الهی :
« سوره احزاب : 58 » و آنان که مردان و زنان با ایمان و
بی تقصیر و بی گناه را بیازارند ، ( بترسند که ) دانسته گناه و تهمت بزرگی را
مرتکب شده اند .
16) همسانی زن و مرد در بهره وری از مغفرت الهی :
« سوره احزاب : 73 » و خداوند توبه ی مردان و زنان مؤمن
را می پذیرد و خدا آمرزنده و مهربان است .
17) همسانی زن و مرد در بهره وری از بهشت :
« سوره مؤمن : 40 » هر کس کار شایسته ای انجام دهد ،
خواه مرد باشد یا زن ، اگر ایمان داشته باشد ، اینان به بهشت داخل می شوند و در آن
جا بی شمار روزی می یابند .
ودر « سوره فتح : 5 » می فرماید : تا ( خدا ) مردان مؤمن و زنان مؤمن را
به بهشت هایی داخل کند که نهرها در آن جاری است ، و در آنجا جاویدانند و گناهانشان
را از آنان بپوشاند ، و این نزد خدا رستگاری بزرگی است .
در آیه ای دیگر از قران می فرماید :
« سوره نساء : 124 » هر کس ، مرد باشد یا زن ، اگر کار
شایسته ای انجام دهد و مؤمن هم باشد ، پس به بهشت داخل می شود و اندکی نیز بوی ستم
نکنند .
18) همسانی زن و مرد در نور افشانی :
« سوره حدید : 12 » ( روز قیامت ) روزی است که مردان و
زنان مؤمن را می بینی که از سمت راست ، نوری فرا رویشان پیش می تازد . در آن روز
مژدگانی شما به بهشت هایی است که در آنجا نهرها روان است و در آن جاوید خواهید
ماند و این خود رستگاری بزرگی است
.
19) همسانی زن و مرد در پاداش یابی چندین برابر :
« سوره حدید : 18 » خدا به مردان صدقه دهنده و زنان صدقه
دهنده که به ( بندگان ) خدا وام نیکو داده اند ، چندین برابر پاداش می دهد و برای
آنان پاداشی کریمانه است .
20) همسانی زن و مرد در کیفر آزار دادنشان :
« سوره بروج : 10 » بی شک کسانی که مردان مؤمن و زنان
مؤمن را فریبکارانه آزار و شکنجه دادند و پس از آن توبه نکردند ، عذاب دوزخ و عذاب
آتش سوزان برای آنهاست